Anyżek – Pimpinella anisum

Inne nazwy: biedrzeniec anyż, anyż ogrodowy

Wykorzystywane części: korzenie, liście, nasiona i suszone owoce (anyż gwiazdkowy)

W medycynie

Wykorzystuje się wysuszone dojrzałe owoce biedrzeńca anyżu, również jego chiński odpowiednik – anyż gwiazdkowy. Lukrecjowego zapachu nadają mu olejki eteryczne zawierające duże stężenie anetolu. Anyżek ma działanie uspokajające i przeciwskurczowe do zastosowania na wzdęcia i kolki. Nie należy go stosować u niemowląt i małych dzieci. Zastosowań anyżku w medycynie naturalnej jest bardzo dużo, wiedzę tą możemy uzyskać u specjalisty medycyny naturalnej. Głównie stosuje się go do regulacji pracy układu trawiennego, jako środek wykrztuśny oraz w mieszance ziołowych herbat w czasie laktacji. Napary z owocu anyżu działają rozkurczowo na gładkie mięśnie jelit, używany do gotowania potraw wzmaga wydzielanie enzymów odpowiedzialnych za proces trawienia.

Napar z anyżku:

1 łyżeczkę rozdrobnionych nasion zalać 1 szklanką zagotowanej wody, parzyć 10 min. pod przykryciem, przecedzić. Można zrobić odwar z całych nasion zalanych szklanką wody i gotowanych na wolnym ogniu przez około 10 minut, przecedzić można pić kilka razy dziennie przy dolegliwościach trawiennych.

Wykorzystanie olejku eterycznego z anyżku zaleca się przy wszelkich infekcjach układu oddechowego ponieważ zwiększa wydzielanie śluzu w oskrzelach ułatwiając jej wykrztuszanie. Jest częstym składnikiem preparatów na choroby gardła, chrypki, kaszel i zapalenie krtani.

W kosmetyce

W kosmetyce  stosuje się go głównie jako składnik past do zębów, płukanek do jamy ustnej w zastosowaniu zewnętrznym działa odkażająco na błony śluzowe i skórę.

Można rozgryzać nasiona anyżku w celu odświeżenia oddechu.

Olejek anyżkowy można użyć do zrobienia mikstury w celu odstraszania komarów, kleszczy i pcheł u zwierząt domowych.

Przy problematycznej cerze można zastosować napar z anyżku jako tonik do przemywania twarzy przynajmniej 2 razy dziennie.

W kuchni

Nasiona anyżku i olejek anyżkowy są używane do produkcji wódek (np. w Prowansji produkuje się słynny anyżkowy Pastis, który pije się dolewając do niego wody, robi się wtedy zupełnie biały jak mleko). Nasiona wykorzystuje się w całości lub po zgnieceniu, najlepiej zmielić je przed podaniem do potrawy. Dodaje się je do wypieków, słodyczy, dań na bazie pomidorów, warzywnych, owoców morza jest składnikiem curry, dodać go można do marynat i gulaszu.

Młode liście w niewielkiej ilości podkręcą smak zielonej sałaty, dania rybnego, sałatki owocowej i gotowanych warzyw. Liście anyżku są jedną z głównych przypraw kuchni australijskiej. Stosują je świeże i suszone głównie do deserów, przetworów, pikantnych sosów i marynat. Anyż gwiazdkowy jest niezastąpionym składnikiem dań azjatyckich. W kuchni wietnamskiej przyprawia się nim zupę pho. Jest obok pieprzu syczuańskiego, goździków, nasion strączyńca i fenkułu składnikiem chińskiej przyprawy pięć smaków oraz indyjskiej garam masala. Można go stosować do potrawki z wieprzowiny, kurczaka lub kaczki. Można całe gwiazdki umieścić w kurczaku lub kaczce przed pieczeniem aromat jaki anyż nada mięsu jest niepowtarzalny i oryginalny.

Nalewka anyżowa na miodzie.

Weź  20 g anyżu gwiazdkowego i zalej go szklanką spirytusu w słoju i odstaw w ciemne i chłodne miejsce na okres 2 tygodni. Po tym czasie przelej płyn i odstaw  w to samo miejsce, zaś gwiazdki tym razem zalej wódką,  zakręć i odstaw na kolejne 2 tygodnie.  Połącz oba wyciągi i dopraw miodem. Zażywaj codziennie po małym kieliszku przed posiłkami.

Uprawa

Biedrzeniec anyż jest wonną rośliną jednoroczną z osadzonymi na długich ogonkach ząbkowanymi liśćmi klapowanymi lub prostymi. Na wysmukłym pędzie kwiatowym rozwija się baldach białych kwiatów a następnie szare, prążkowane nasiona.

Anyż gwiazdkowy jest zimozielonym drzewem jego owoce przypominają gwiazdki ośmioramienne. Jest ślicznym niewielkim drzewem pochodzącym z lasów deszczowych północnej części Nowej Południowej Walii w Australii. Jego liście mają silny anyżkowy zapach.

Stanowisko:

Anyżek lubi wzbogaconą, lekką glebę, przepuszczalną i obojętną.

Rozmnażanie:

Nasiona należy wysiewać wiosną bezpośrednio do gruntu. Anyż gwiazdkowy można rozmnażać z pół zdrewniałych sadzonek. Lubi glebę przepuszczalną, wilgotną, kwaśną i półcień.

Pielegnacja polega na regularnym pieleniu.

Szkodniki i choroby:

Odstrasza mszyce i przyciąga pożyteczne owady.

Zbiór i przechowywanie:

Rośliny ścina się gdy są zupełnie wykształcone, związuje w pęczki, główki umieszcza w papierowych torebkach i wiesza aby wyschły i wysypały nasiona. Liście zbiera się w miarę potrzeby, korzenie wykopuje jesienią. Owoce anyżu gwiazdkowego należy zebrać tuż przed dojrzeniem.